زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

حکم امداد (قرآن)





برخی از احکام امداد در آیات قرآن ذکر شده است.


۱ - حکم امداد به مؤمنان غیرمهاجر


حکم امداد به مؤمنان غیرمهاجر با توجه به آیات قرآن عبارت است از:

۱.۱ - امداد در راه دین


وجوب امداد مهاجران و انصار به مؤمنان غير مهاجر، در صورت كمك‌خواهى در راه دین:
«... وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ حَتَّى يُهاجِرُوا وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ ...؛... و آنها كه ايمان آوردند و مهاجرت نكردند هيچگونه ولایت (و تعهد و مسئوليت) در برابر آنها نداريد تا هجرت كنند و (تنها) اگر از شما در (حفظ) دين (خود) ياري طلبند بر شما است كه آنها را ياري كنيد ....»

۱.۲ - امداد در مقابل هم‌پيمانان


عدم جواز امداد به مؤمنان غير مهاجر، در مقابل هم‌پيمانان با مسلمانان:
«... وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ حَتَّى يُهاجِرُوا وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلى‌ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِيثاقٌ‌ ...؛... و آنها كه ايمان آوردند و مهاجرت نكردند هيچگونه ولايت (و تعهد و مسئوليت) در برابر آنها نداريد تا هجرت كنند و (تنها) اگر از شما در (حفظ) دين (خود) ياري طلبند بر شما است كه آنها را ياري كنيد جز برضد گروهي كه ميان شما و آنها پيمان (ترك خاصمه) است....»

۲ - حکم امداد بر گناه و تجاوز



حرمت امداد و كمك‌رسانى بر گناه و تجاوز:
۱. «ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ‌ ...؛اما اين شما هستيد كه يكديگر را به قتل مي‌رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‌كنيد و در اين گناه و تجاوز به يكديگر كمك مي‌كنيد (و اينها همه نقض ‌ پيماني است كه با خدا بسته‌ ايد)....»
۲. «... وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ‌ ...؛... و (هرگز) در راه گناه و تعدي همكاري ننمائيد....»

۳ - حکم امداد به آواره‌كنندگان



حرمت امداد به آواره‌کنندگان بنی‌اسرائیل:
«وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى‌ تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ‌ ...؛ و (به ياد آوريد) زماني را كه از بني اسرائيل پيمان گرفتيم كه ... اما اين شما هستيد كه يكديگر را به قتل مي‌رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‌كنيد و در اين گناه و تجاوز به يكديگر كمك مي‌كنيد (و اينها همه نقض ‌ پيماني است كه با خدا بسته‌ ايد) ولي اگر بعضي از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند فديه مي‌دهيد و آنها را آزاد ميسازيد! در حالي كه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود....»

۴ - حکم امداد به کافران



حرمت امداد به کافران:
«... فَلا تَكُونَنَّ ظَهِيراً لِلْكافِرِينَ؛... اكنون كه چنين است هرگز از كافران پشتيبان مكن.»

۵ - حکم امداد در جهت تأیید دشمن



حرمت هرگونه امداد، در جهت تأييد کفر، نفاق و تفرقه مؤمنان:
«وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ‌ ... لا تَقُمْ فِيهِ أَبَداً ...؛(گروهي ديگر از آنها) كساني هستند كه مسجدي ساختند براي زيان (به مسلمانان) و (تقويت) كفر و تفرقه ميان مؤ منان و كمينگاه براي كسي كه با خدا و پيامبرش از پيش ‌ مبارزه كرده بود... هرگز در آن قيام (و عبادت) مكن....»
حضور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در مسجد ضرار مى‌توانست نوعى‌ تأييد آن و بانيانش به حساب آيد، لذا خداوند حضرت را از حضور در آن نهى فرمود.

۶ - حکم امداد به بردگان



استحباب امداد مالى برده‌داران به بردگان خويش جهت آزادى آنان:
«... وَ الَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ فَكاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْراً وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِي آتاكُمْ‌ ...؛... و بردگاني از شما كه تقاضاي مكاتبه (قرار داد مخصوص ‌ براي آزاد شدن) را دارند با آنها قرار داد ببنديد، اگر رشد و صلاح در آنها احساس ‌ مي‌كنيد (و بعد از آزادي توانائي زندگي مستقل را دارند) و چيزي از مال خدا كه به شما داده است به آنها بدهيد....»

۷ - پانویس


 
۱. انفال/سوره۸، آیه۷۲.    
۲. انفال/سوره۸، آیه۷۲.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۸۵.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۲.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۸۳.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۸۵.    
۷. قصص/سوره۲۸، آیه۸۶.    
۸. توبه/سوره۹، آیه۱۰۷.    
۹. توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
۱۰. نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    


۸ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۱۸۹، برگرفته از مقاله «حکم امداد».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.